Yastı pəncəlik (düzdabanlıq) və podoqra kimi ortopedik və revmatik xəstəliklər, erkən mərhələdə müəyyən edilmədikdə və doğru müalicə aparılmadıqda, insanın gündəlik həyat keyfiyyətini kəskin şəkildə azalda bilər. Bu hallar iş fəaliyyətinə, istirahətə, idman fəaliyyətlərinə və hətta sosial münasibətlərə mənfi təsir göstərə bilər.
Ayaq sağlamlığınız yalnız hərəkət azadlığınızı deyil, eyni zamanda ümumi həyat keyfiyyətinizi, gündəlik fəaliyyətlərinizi və sosial həyatınızı da birbaşa təsir edir. Ayaqda yaranan struktur və funksional problemlər sadəcə fiziki narahatlıqla kifayətlənmir, zamanla onurğa, diz, bud və bel bölgəsində ağrılar, gediş-gəlişin məhdudlaşması və hətta psixoloji gərginliklərə səbəb ola bilər.
Bakı Bərpa Mərkəzi olaraq əsas hədəfimiz yalnız ağrıları azaltmaq deyil, eyni zamanda problemin əsas səbəblərini aşkarlamaq, fərdi müalicə proqramları tərtib etməklə uzunmüddətli reabilitasiya nəticələri əldə etməkdir. Mərkəzimizdə ortopedlər, fizioterapevtlər və reabilitasiya mütəxəssisləri ilə peşəkar yanaşma tətbiq olunur. Hədəfimiz xəstələrimizin funksional imkanlarını bərpa etmək və onların aktiv, ağrısız həyata qayıtmalarını təmin etməkdir.
Bu səbəbdən də, ayaqlarınızda narahatlıq, ağrı və ya hər hansı struktur dəyişiklikləri hiss etdikdə, vaxt itirmədən peşəkar tibbi yardıma müraciət etmək vacibdir. Sağlam ayaqlar – sağlam həyatın təməlidir. Biz isə bu yolda sizin yanınızdayıq.
Yastı Pəncəlik (Düzdabanlıq, Pes Planus) nədir?
Yastı pəncəlik – tibb dilində pes planus olaraq tanınan bu vəziyyət, ayaq altındakı tağ (ark) quruluşunun çökməsi, nəticədə isə ayağın tam və ya qismən yer səthinə təmas etməsi ilə xarakterizə olunur. Sağlam bir ayaqda tağ quruluşu ayağın ağırlığını bərabər paylayır və hərəkət zamanı amortizasiya rolunu oynayır. Lakin yastı pəncəlik zamanı bu biomekanik funksiya pozulur, bu da bir sıra ağrılı simptomlara və postural problemlərə səbəb ola bilər.
Bu vəziyyət bəzən uşaqlıq dövründən etibarən formalaşır, bəzən isə yetkinlik dövründə və ya yaşlandıqca əzələlərin və bağların zəifləməsi ilə ortaya çıxır. Problemin erkən mərhələdə aşkarlanması və düzgün müdaxilə ilə nəzarətə alınması mümkündür.
Yastı pəncəlik – Əsas səbəbləri
Yastı pəncəliyin yaranmasına təsir edən bir sıra daxili və xarici faktorlar mövcuddur. Bunlara aşağıdakılar daxildir:
- Genetik faktorlar – Ailə üzvlərində yastı pəncəlik varsa, bu genetik meyillilik sizdə də eyni problemi yarada bilər.
- Uşaqlıq dövründə tağın tam formalaşmaması – Normalda uşaqlarda ayaq tağı 5-6 yaşa qədər inkişaf edir. Lakin bəzi hallarda bu inkişaf gecikir və ya tam baş vermir.
- Əzələ və bağ aparatının zəifliyi – Ayaq ətrafında olan dəstəkləyici strukturların zəif olması tağın çökməsinə səbəb ola bilər.
- Ayaq və topuq zədələnmələri, travmalar – Keçirilmiş travmalar tağ strukturunu poza bilər.
- Artıq çəki və yaşlanma – Bədən çəkisinin artması və yaşla bağlı olaraq əzələ elastikliyinin azalması, ayaqlara olan təzyiqi artıraraq tağın çökməsinə gətirib çıxarır.
Ən çox rast gəlinən simptomlar
Yastı pəncəlik müxtəlif əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Bəzi şəxslərdə heç bir simptom olmasa da, digərlərində gündəlik həyat keyfiyyətini azaldacaq dərəcədə diskomfort müşahidə edilə bilər:
- Ayaq, diz və bel nahiyəsində ağrı və tez yorğunluq hissi – Ən geniş yayılmış şikayətlərdəndir.
- Ayaqqabının qeyri-bərabər aşınması – Xüsusilə daban hissəsi bir tərəfli yeyilirsə, bu yastı pəncəlik göstəricisi ola bilər.
- Ayaq altı və topuq bölgəsində şişkinlik və təzyiq hissi – Əzələlərin və vətərlərin gərginliyi nəticəsində iltihabi reaksiyalar yaranır.
- Gediş zamanı balanssızlıq, tez yorulma və diskomfort – Uzun məsafə qət edərkən narahatlıq hissi artar, bəzən topallama müşahidə oluna bilər.
Podoqra nədir?
Podoqra — revmatik xəstəliklər arasında geniş yayılan və oynaqlarda şiddətli iltihab, ağrı və şişkinliklə müşayiət olunan bir pozuntudur. Tibb dilində “uric acid artropatiyası” adlandırılan bu vəziyyət, sidik turşusunun (uric acid) qanda normadan artıq səviyyədə toplanaraq, oynaqlarda monosodyum urat kristallarına çevrilməsi nəticəsində yaranır.
Ən çox təsirlənən nahiyə ayaq baş barmağının metatarsofalangeal oynağıdır, lakin podoqra digər oynaqlarda – topuq, diz, bilək, dirsək və barmaqlarda da meydana çıxa bilər. Xəstəlik birdən-birə, xüsusilə gecə saatlarında kəskin ağrı ilə başlayır və bir neçə gün ərzində artaraq davam edə bilər.
Kimlər podoqra riski altındadır?
Podoqranın yaranmasında həm yaşayış tərzi, həm də genetik faktorlar mühüm rol oynayır. Aşağıdakı şəxslər bu xəstəlik üçün yüksək risk qrupuna daxildir:
Qidalanma vərdişləri
- Purinlə zəngin qidaların mütəmadi qəbulu – Qırmızı ət, dəniz məhsulları (krevet, balıq yumurtası, kalmar), qaraciyər və digər daxili orqan ətlərində purin miqdarı yüksəkdir. Bu qidalar bədəndə sidik turşusunun səviyyəsini artırır.
- Şirin içkilər və fruktozla zəngin məhsullar – Gazlı içkilər və şəkərli içkilər də risk faktorudur.
Alkoqol istifadəsi
- Xüsusilə pivə və qırmızı şərab, podoqra riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Alkoqol həm sidik turşusunun istehsalını artırır, həm də onun orqanizmdən xaric olunmasına mane olur.
Artıq çəki və piylənmə
- Bədən çəkisinin artması, sidik turşusunun bədəndə yığılmasını asanlaşdırır və kristallaşma ehtimalını artırır.
- Həmçinin, piylənmə insulin müqaviməti və metabolik sindromla əlaqəlidir ki, bu da podoqranın inkişafına zəmin yaradır.
Genetik meyillilik
- Ailəsində podoqra olan şəxslərdə bu xəstəliyin yaranma riski daha yüksəkdir.
- Sidik turşusunun böyrəklərdən az ifraz olunması bəzən irsi ola bilər.
Bəzi dərman preparatları
- Diuretiklər (sidikqovucu dərmanlar), aspirin və bəzi hipertoniya dərmanları da sidik turşusu səviyyəsini yüksəldə bilər.
Podoqra yalnız qidalanma problemi deyil, orqanizmin metabolik pozğunluğu ilə bağlı ciddi bir sağlamlıq vəziyyətidir. Nəzarətsiz qaldıqda oynaq deformasiyası, böyrək daşı və böyrək funksiyalarının pozulması kimi ağırlaşmalarla nəticələnə bilər.
Yastı pəncəlik vaxtında müayinə və düzgün müalicə ilə nəzarət altına alına bilən bir problemdir. Müalicə edilmədikdə isə skolioz, duruş pozğunluqları, fəqərə arası disklərin degenerasiyası kimi əlavə ortopedik və nevroloji fəsadlara yol aça bilər.
Bakı Bərpa Mərkəzi olaraq sizə peşəkar diaqnostika, fərdi fizioterapiya proqramları, ortopedik dəstək vasitələri və davamlı nəzarət ilə sağlam həyat yolunda dəstək oluruq.
Ünvan: Abdulvahab Salamzadə 593
Əlaqə: 050 880 07 88
Daima ayaq sağlamlığınızın keşiyindəyik!
