Skolioz nədir?
Skolioz onurğada yan əyriliyin yaranması ilə xarakterizə olunan ortopedik problemdir. Bu patologiya həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə rast gəlinir və vaxtında müalicə olunmadıqda ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Skolioz yalnız xarici görünüşü dəyişdirməklə kifayətlənmir, həm də onurğa sütununun funksiyasını poza bilər. Bu, tənəffüs problemləri, ürək-damar sisteminə təsir və hərəkət məhdudiyyətləri kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.
Skoliozun dərəcəsi onun ağırlıq səviyyəsinə görə dəyişir və müəyyən metodlarla müəyyən edilə bilir. Ən geniş yayılmış diaqnostika üsulu rentgen vasitəsilə aparılan Cobb bucağının ölçülməsidir. Bu metodla onurğanın əyilmə dərəcəsi müəyyən edilir və müalicə üsulu buna uyğun olaraq seçilir. Skolioz yüngül dərəcədə olduqda xüsusi fiziki terapiya və düzgün duruş vərdişləri ilə idarə edilə bilər. Orta və ağır dərəcələrdə isə ortopedik korsetlər və bəzi hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Skoliozun yaranma səbəbləri
- Anadangəlmə skolioz – Onurğa sütununun düzgün formalaşmaması ilə əlaqədardır. Bu vəziyyət ana bətnində onurğa sümüklərinin qeyri-normal inkişafı nəticəsində yaranır. Anadangəlmə skolioz adətən erkən yaşlarda aşkar edilir və bəzən cərrahi müdaxilə tələb edə bilər. Bu növ skoliozun səbəbləri arasında fetal inkişaf dövründə genetik və ekoloji faktorların təsiri ola bilər.
- İdiopatik skolioz – Səbəbi tam məlum olmayan və əsasən yeniyetmələrdə rast gəlinən formadır. Bu, skoliozun ən geniş yayılmış növüdür və ümumiyyətlə 10-18 yaş arası uşaqlarda ortaya çıxır. Valideynlər adətən uşaqda çiyinlər arasında asimmetriya və ya qamət pozğunluğu müşahidə etdikdə bu problemi hiss edirlər. Araşdırmalara görə, idiopatik skoliozun irsi meyilliliklə əlaqəli olduğu ehtimal edilir, lakin dəqiq səbəblər hələ də tam müəyyən edilməyib.
- Neyromuskulyar skolioz – Sinir və ya əzələ sistemi problemləri ilə əlaqəlidir. Bu tip skolioz, serebral iflic, əzələ distrofiyası, spina bifida kimi nevroloji xəstəliklər nəticəsində yarana bilər. Sinir və əzələ funksiyalarındakı pozğunluqlar onurğa sütununun qeyri-normal şəkildə əyilməsinə səbəb olur. Neyromuskulyar skolioz adətən daha sürətlə inkişaf edir və digər növlərlə müqayisədə daha ciddi deformasiya yarada bilər. Müalicəsi kompleks yanaşma tələb edir və bəzən cərrahi müdaxilə qaçılmaz olur.
- Deqenerativ skolioz – Yaşlanma ilə əlaqədar onurğa sütununda dəyişikliklərin yaranması nəticəsində baş verir. Əsasən 40 yaşdan sonra rast gəlinir və onurğa disk və bağlarının zəifləməsi ilə əlaqədardır. Osteoporoz, artrit və ya digər degenerativ xəstəliklər onurğanın sabitliyini pozaraq əyriliyin yaranmasına səbəb ola bilər. Deqenerativ skolioz ağrılar və hərəkət məhdudiyyəti ilə müşayiət olunur və xəstənin həyat keyfiyyətinə mənfi təsir edə bilər. Bu tip skoliozda müalicə əsasən fizioterapiya, ağrıkəsici müalicə və bəzi hallarda cərrahi müdaxilə ilə həyata keçirilir.
- Skoliozun hər bir növü fərqli səbəblərdən qaynaqlansa da, erkən diaqnostika və müalicə onun inkişafının qarşısını almaq üçün vacibdir. Bakı Bərpa Mərkəzində peşəkar mütəxəssislər tərəfindən aparılan müayinə və fərdi müalicə yanaşmaları ilə skoliozun təsirlərini minimuma endirmək mümkündür.
Skoliozun əlamətləri
Beldə, boyunda və ya çiyin səviyyəsində asimmetriya – Skoliozun ən əsas əlamətlərindən biri bədənin görünüşündəki dəyişikliklərdir. Çiyinlərdən birinin digərindən daha hündür olması, qolların bədənə nisbətən fərqli mövqedə dayanması, qabarıq bir kürək hissəsinin yaranması və ya omba səviyyəsində asimmetriya müşahidə oluna bilər. Bu əlamətlər xüsusilə irəliləmiş hallarda daha nəzərəçarpan olur.
Uzun müddət ayaqüstə qalmaqda çətinlik – Skoliozun təsiri ilə onurğa sütununun qeyri-normal əyilməsi bədənin balansını pozur. Bu, xüsusilə gün ərzində uzun müddət ayaqüstə işləyən və ya aktiv həyat tərzi sürən insanlarda yorğunluğa və diskomforta səbəb olur. Skoliozun dərəcəsi artdıqca, ayaqüstə dayanmaq və hərəkət etmək daha çətinləşə bilər.
Onurğa sütununun yanı əyilməsi – Skolioz zamanı onurğa sütunu normal vəziyyətindən kənara, yəni yan tərəfə əyilə bilər. Bu əyilmə bəzən açıq şəkildə nəzərə çarpmasa da, irəliləmiş hallarda gözlə görünən deformasiya yarana bilər. Xüsusilə öndən və ya arxadan baxıldıqda bədənin bir tərəfinin digərindən fərqli göründüyü müşahidə olunur. Skolioz irəlilədikcə əyrilik daha da dərinləşir və fiziki diskomfort artır.
Bel və ya onurğa ağrıları – Skoliozun ən çox rast gəlinən əlamətlərindən biri də bel, boyun və onurğa sütunu boyunca yaranan ağrılardır. Ağrılar adətən uzun müddət oturaq vəziyyətdə qalmaq, ağır fiziki iş görmək və ya düzgün olmayan duruş səbəbilə şiddətlənə bilər. Ağrılar skoliozun ağırlıq dərəcəsinə görə dəyişir və bəzi hallarda sinirlərin sıxılması ilə nəticələnə bilər ki, bu da qollara və ayaqlara yayılan ağrılara səbəb olur.
Tənəffüs problemləri və yorğunluq – Ciddi hallarda, skolioz tənəffüs sisteminə təsir edərək nəfəs darlığı və yorğunluğa səbəb ola bilər. Bu, onurğa sütununun əyriliyi nəticəsində döş qəfəsinin sıxılması və ağciyərlərin normal genişlənməsinə mane olması ilə əlaqədardır. Xüsusilə böyük əyriliklər ürək və ağciyər funksiyalarına təsir edə bilər.
Hərəkət məhdudiyyəti – Onurğa sütununun əyriliyi bədənin elastikliyini və hərəkət qabiliyyətini məhdudlaşdıra bilər. Bəzi hallarda, xəstələr bədənlərini müəyyən istiqamətlərə rahat hərəkət etdirə bilmədiklərini hiss edirlər. Bu, gündəlik fəaliyyətlərdə çətinliklərə səbəb ola bilər.
Skoliozun əlamətləri fərqli insanlarda müxtəlif dərəcələrdə özünü göstərə bilər. Vaxtında diaqnostika və düzgün müalicə ilə bu problemlərin qarşısını almaq mümkündür. Bakı Bərpa Mərkəzində skoliozun erkən mərhələdə aşkarlanması və effektiv müalicəsi üçün müasir metodlar tətbiq edilir.
Skoliozun diaqnozu
Skoliozun diaqnozu dəqiq və erkən mərhələdə qoyulması vacib olan bir prosesdir. Bu xəstəliyin müəyyən edilməsi üçün bir neçə kliniki və instrumental diaqnostika üsullarından istifadə edilir. Erkən diaqnostika skoliozun proqressiyasının qarşısını almağa və müalicə prosesinin daha effektiv aparılmasına kömək edir.
Vizual müayinə – Həkim xəstənin duruşunu və onurğasının vəziyyətini qiymətləndirir. Bu zaman xəstənin çiyinlərinin qeyri-bərabər olması, belin asimmetrik görünüşü və ya bədənin bir tərəfə əyilməsi kimi əlamətlər nəzərə çarpır. Adam testi (Adam’s Forward Bend Test) adlanan xüsusi test zamanı xəstə öndən əyilir və həkim onurğanın əyilmə dərəcəsini vizual olaraq yoxlayır.
Rentgen müayinəsi – Skoliozun dəqiq diaqnozunun qoyulması üçün ən çox istifadə edilən üsullardan biridir. Rentgen müayinəsi onurğa sütununun əyriliyinin dərəcəsini ölçməyə imkan verir. Cobb metodu vasitəsilə həkim skoliozun hansı dərəcədə olduğunu təyin edir.
Maqnit-rezonans tomoqrafiya (MRT) – Xüsusilə nevroloji problemlərlə əlaqəli skolioz hallarında istifadə edilir. MRT, onurğa beyninin və sinir uclarının vəziyyətini yoxlamağa imkan yaradır. Əgər skoliozun səbəbi neyromuskulyar problemlərlə əlaqəli olarsa, MRT müayinəsi vacib ola bilər.
Kompüter tomoqrafiyası (KT) – Onurğa sütununun strukturunu daha detallı şəkildə öyrənmək üçün istifadə olunur. KT müayinəsi adətən cərrahi müdaxilə tələb olunan hallarda və ya mürəkkəb skolioz formalarının qiymətləndirilməsi üçün tətbiq edilir.
Skolioz açısının ölçülməsi – Diaqnostika zamanı Cobb metodu ilə skoliozun əyrilik bucağı müəyyən edilir. Əgər əyrilik 10 dərəcədən azdırsa, bu, yüngül skolioz hesab olunur. 10-25 dərəcə arası hallarda xəstəyə müntəzəm nəzarət və fizioterapiya məsləhət görülür. 25-45 dərəcə arasında olan skolioz formalarında ortopedik korsetlər tətbiq oluna bilər. 45 dərəcədən yuxarı hallarda isə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Erkən diaqnostika vacibdir – Skoliozun erkən mərhələdə aşkarlanması onun ağırlaşmasının qarşısını almağa imkan verir. Uşaqlarda və yeniyetmələrdə onurğa inkişafda olduğu üçün mütəmadi yoxlanışlar və profilaktik müayinə tövsiyə edilir.
Bakı Bərpa Mərkəzində skoliozun diaqnostikası üçün müasir tibbi avadanlıqlardan istifadə edilir. Peşəkar ortopedlər və fizioterapevtlər tərəfindən aparılan dəqiq müayinə və fərdi yanaşma xəstələrin effektiv müalicəsini təmin edir.
Bakı Bərpa Mərkəzində skolioz müalicəsi
Bakı Bərpa Mərkəzi skoliozun diaqnostika və müalicəsində peşəkar yanaşma təklif edir. Mərkəzdə:
- Fizioterapiya və reabilitasiya proqramları
- Individuallaşdırılmış terapevtik məşq proqramları
- Tibb avadanlıqları ilə korreksiya edici müalicə metodları
- Professional ortoped və fizioterapevtlərin nəzarəti altında bərpa proqramları təklif olunur.
Niyə Bakı Bərpa Mərkəzini seçməlisiniz?
- Fərdi yanaşma: Hər pasiyent ücün éksklüsiv müalicə planı
- Modern avadanlıqlar: Dünya standartlarına uyğun tibbi cihazlar
- Təcrübəli həkim heyəti: Onurğa problemləri sahəsində ixtisaslaşmış peşəkarlar
Skoliozun vaxtında müalicə olunması özünü daha rahat hiss etməniz və hərəkət azadlığınızı bərpa etməniz ücün vacibdir. Bakı Bərpa Mərkəzində peşəkar yanaşma ilə skoliozunuzu müalicə etdirmək ücün bizimlə əlaqə saxlayın!
Bizi ziyarət edin və ya indi əlaqə saxlayın!
